خدمات عمران و ساختمان با عمران20

مفهوم قانونی تشخیص اراضی ملی از مستثنیات

تشخیص در لغت به معنای تمیز دادن یا جدا کردن چیزی از چیز دیگری است و در مبحث اراضی ملی به فرآیند تفکیک شدن اراضی ملی از مستثنیات تشخیص اطلاق می شود که پس از انجام فرآیند تشخیص نظر مرجع تشخیص اراضی ملی از مستثنیات مبنی بر ملی یا مستثنیات بودن زمین (اراضی مستثنیات)در قالب برگه ای با عنوان برگ تشخیص که یک سند رسمی است تنظیم و اعلام می گردد و نتیجه اینکه با انجام تشخیص،مالکیت دولت نسبت به اراضی ملی مستقر و متعاقب آن اسناد مالکیت سابق ابطال و سند مالکیت جدید بنام دولت صادر می گردد.

در این مطلب انواع اراضی را از دیدگاه فقهی مورد برسی قرار می دهیم

تعریف زمین

اراضی جمع ارض و در لغت به معنای زمین، مورد استفاده قرار می گیرد ( اعم از اینکه مالک داشته باشد یا مالکیت خاصی برای آن متصور نباشد). در این ارتباط ، اصطلاح اراضی با واژه عرصه معنای نزدیکی دارد. با این تفاوت که عرصه به زمینی اطلاق می گردد که مملوک ( دارای مالک معین ) باشد و معمولا در مقابل اعیانی به کار برده می شود. بنابراین متوجه خواهیم شد که رابطه ی بین این دو واژه، عموم و خصوص مطلق است. به همین جهت اعتقاد بر این است که واژه اراضی، مفهوم عام تری از عرصه دارد. زیرا اراضی بلاصاحب، موات و در حکم مواتی وجود دارند که نوعا اراضی محسوب می گردند حال آن که به کارگیری واژه عرصه برای آن ها در عالم حقوق، زیبنده نخواهد بود.

براساس قانون انواع مختلفی از زمین تعریف شده‌است که شامل زمین‌های دایر، بایر، موات، اراضی ساحلی، اراضی دولتی، اراضی منابع طبیعی، اراضی مرتعی، اراضی آیش، اراضی جنگلی، اراضی خراج، اراضی شهری و اراضی بیابانی است. این تقسیم‌بندی‌ها از نظر حقوقی در سه دسته زمین‌های بایر، دایر و موات قرارمی‌گیرند که در ادامه به توضیح دسته بندی حقوقی زمین می‌پردازیم.